Gezonde voeding

Orthomoleculaire voeding is gezonde, bij voorkeur biologische voeding, puur en natuurlijk. Geen kant-en-klare voeding, geen voedingsmiddelen uit pakjes of zakjes. Daarbij past ook het gebruik van veel groente, voldoende goede eiwitten en de juiste vetten en koolhydraten. Vitamines en mineralen uit groenten ondersteunen talloze biochemische processen, die nodig zijn voor de opbouw, het herstel en de bescherming van het lichaam.

Voedingsstoffen

Om goed te kunnen functioneren en gezond te blijven heeft je lichaam dagelijks verschillende voedingsstoffen nodig. Voedingsstoffen waar je veel van nodig hebt zijn koolhydraten, vetten en eiwitten en voedingsstoffen waarvan je kleine hoeveelheden nodig hebt zijn vitamines, mineralen en bioactieve stoffen.

Koolhydraten

Koolhydraten zijn suikers en zetmeel uit plantaardige voeding. Denk aan knollen, peulvruchten, fruit en graanproducten. Koolhydraten zijn de belangrijkste energiebron voor de hersenen, zenuwen en spieren en zorgen voor de handhaving van het glucosegehalte in het bloed. De koolhydraten zijn onder te verdelen in langzame en snelle koolhydraten.

De glycemische index is een maat voor de snelheid waarmee koolhydraten de bloedsuikerspiegel laten stijgen. Die snelheid wordt ook beïnvloed door de samenstelling van het eten en de bereiding ervan. Bijvoorbeeld het gebruik van vetten, eiwitten en/of vezels bij de koolhydraten.

Vezels, zoals groenten, (gedroogd) fruit, peulvruchten en volkoren graanproducten, zorgen voor verzadiging en een goede stoelgang. Ook beschermen ze ons tegen allerlei ziekten. Ook in lijnzaad, kokos, zemelen en kiemen zitten vezels.

Vetten

Er zijn twee soorten vet: verzadigd en onverzadigd vet. Alle plantaardige producten bevatten onverzadigde vetten, behalve kokosvet, palmvet en cacaoboter. Alle dierlijke producten bevatten verzadigd vet, behalve (vette) vis. Een voordeel van de verzadigde vetten in roomboter en kokosmelk is dat ze licht verteerbaar zijn.

Onverzadigde vetten hebben we echt nodig. Een tekort hieraan veroorzaakt beschadigingen aan alle lichaamscellen en –weefsels. Er bestaan verzadigde en onverzadigde vetzuren. Een gezonde voeding bevat omega 3 vetzuren (alfa-linoleenzuur, EPA en DHA) en omega 6 vetzuren (linolzuur; zonnebloemolie en pitten) in de juiste verhouding. Uit alfalinoleenzuur (ALA: lijnzaadolie, walnoten)) maakt het lichaam de ontstekingsremmende vetzuren EPA en DHA. Ingebouwd in de celwand reguleren deze stoffen diverse processen in de ogen, de hersenen, het hart en de vaten.  De omzetting van ALA naar DHA en EPA in het lichaam verloopt moeizaam, vooral als de voeding te weinig omega 3 vetzuren bevat en veel omega 6 vetzuren. Door de inname van EPA (vette vis) en DHA (vette vis en algen (supplement) te verhogen en die van linolzuur te normaliseren, help je het lichaam ontstekingen te verminderen of voorkomen.

Hoe kun je je vetzuurbalans verbeteren? Door geen margarine, pakjes en zakjes bij de maaltijdbereiding te gebruiken en ook geen frituur. Juist wel bladgroenten zeegroenten, schaal-en schelpdieren en vette vis te gebruiken.

Het gebruik van zuivere visolie kan enorm ondersteunen om de balans te verbeteren. Bijvoorbeeld van Eqology (via de praktijk te bestellen) www.eqology.com

Transvetten: ongezond!

In de industrie wordt het modificeren van olie en vet toegepast om eigenschappen te veranderen, bijvoorbeeld het harden (door het toevoegen van waterstof). Bij het harden van olie kunnen transvetten ontstaan. Deze vetten verhogen de kans op hart- en vaatziekten. Transvetten worden in hartige en zoete producten verwerkt (koek, brood, beschuit, dieetmargarine, pizza). Het zijn de zgn. gedeeltelijk geharde of gehydrogeneerde oliën en vetten. Ook komen transvetten in lage doseringen in natuurlijke producten voor (niet-gehard), zoals melkproducten en rundvlees. Biologische voeding mag geen chemisch gemodificeerde vetten bevatten.

Eiwitten

Dit zijn de belangrijkste bouwstoffen van het lichaam. Er bestaan naast plantaardige eiwitten, zoals bonen, erwten, granen, soja, noten en zaden ook dierlijke eiwitten (vlees, vis, wild, melkproducten, kip en ei). We hebben minimaal 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht nodig. Ons weefsel (huid, haar, darmwand, spieren), ons immuunsysteem, de aanmaak van hormonen enzymen zijn afhankelijk van eiwit.. Bij een tekort aan koolhydraten en vetten worden eiwitten als energiebron gebruikt. Eiwitten bestaan uit aminozuren, waarvan het lichaam een deel zelf kan maken. Voor de rest zijn we afhankelijk van onze voeding.

Vitamines

Vitamines zijn antioxidanten die het lichaam in goede conditie houden en laten functioneren. Verder zijn ze betrokken bij de werking en aanmaak van hormonen, weefsels en enzymen. Vitamines en mineralen werken samen, dus zul je ze in de juiste hoeveelheid binnen moeten krijgen. Dat doe je door gevarieerd te eten. Enkele vitamines kunnen we zelf aanmaken (vitamine D en B3)

Mineralen

Mineralen zijn nodig voor de opbouw van het lichaam (zoals huid, haar en botten). Daarnaast zijn ze betrokken bij het reguleren van de bloeddruk en de aanmaak van enzymen en hormonen. Gevarieerde, onbewerkte voeding levert de grootste hoeveelheid (vitamines en) mineralen.

Bioactieve stoffen

Deze stoffen zitten in groente, fruit en kruiden en in hoge concentraties in biologische voeding. Ze zijn uitermate belangrijk voor onze gezondheid. Caroteen (wortelen), lycopeen (tomaat) en flavonoïden (groene thee, rood fruit, ui, tijm, rode wijn, lijnzaad) zijn voorbeelden.

Groenten

De hoeveelheid en aanwezigheid van vitaminen en mineralen in onze groente wordt steeds minder. Een mogelijke reden daarvoor is de grote hoeveelheid mest in de Nederlandse landbouwgrond. Hierdoor komen veel schadelijke stoffen in de bodem terecht, die het bodemleven schaden.

Als voorbeeld selenium. Dit nuttige mineraal, dat door groente uit de grond gehaald wordt, komt bijna niet meer in de Nederlandse bodem voor. Dit geldt trouwens ook voor o.a. vitamine C, vitamine A, ijzer, koper, mangaan, chroom en magnesium.

Door het veranderende bodemleven neemt de voedingswaarde van de gewassen af, met als gevolg een tekort aan voedingsstoffen in ons lichaam. Als voorbeeld: chroom. Chroom is nodig voor een goede insulinehuishouding in ons lichaam. Chroomtekort kan een oorzaak van overgewicht zijn. Selenium is belangrijk voor gezonde hersenen en hart-en bloedvaten, maar ook onmisbaar voor een goede schildklierwerking. Het is een belangrijk anti-oxidant en beschermt het lichaam tegen de invloeden van vrije radicalen. Een seleniumtekort kan aan de basis van ernstige ziekten liggen.

In biologisch-dynamische groente zitten meer vitaminen en mineralen, omdat er binnen de biologisch-dynamische landbouw aandacht is voor een gezond bodemleven. Ook worden er nauwelijks bestrijdingsmiddelen gebruikt, wat voor het lichaam minder belastend is. De ene mens kan zich wat meer permitteren om wat ongewenste stoffen binnen te krijgen dan de ander. Geen groenten en fruit gebruiken is slechter.

Gezonde voeding zou geen (of zo min mogelijk) bestrijdingsmiddelen moeten bevatten, geen geur-, kleur, smaak-, conserveerstoffen of andere toevoegingen en geen transvetten. Verder natuurlijk veel mineralen, vitamines, sporenelementen, enzymen, de juiste vetten, eiwitten en koolhydraten. Ook moet voeding verzadigen en geen last veroorzaken bij de vertering. De bedoeling is dat het lekker is én dat je er energie van krijgt.

Een hulpmiddel om gezond te eten is een wekelijks, thuisbezorgd groentepakket, zoals Bio Aan Huis.

Maar voeding is natuurlijk niet het enige waar je op kan letten om gezond te blijven. Beweging is ook een belangrijk onderdeel; lees hier meer over sport en gezondheid.